Rách bao xơ đĩa đệm: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả?

Rách bao xơ đĩa đệm là tình trạng nguy hiểm bởi bộ phận này khi đã bị tổn thương thì không thể lành lại như ban đầu. Rách bao xơ đĩa đệm không chỉ gây ảnh hưởng đến cấu trúc cột sống mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của người bệnh. Vậy điều trị rách bao xơ đĩa đệm như thế nào? Để biết rõ, mời bạn cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết bên dưới.

Rách bao xơ đĩa đệm là gì?

Rách bao xơ đĩa đệm là tình trạng lớp vỏ bao bọc bên ngoài đĩa đệm bị tổn thương, nứt. Lớp vỏ bọc bên ngoài đĩa đệm hay còn gọi là bao xơ được cấu tạo bởi các vòng sợi collagen. Đặc điểm của bao xơ là rất dẻo, đàn hồi tốt cuốn chặt lấy nhau tạo thành lớp vỏ bọc bảo vệ nhân nhầy rất tốt. Khi bị rách bao xơ, nhìn trên hình chụp chúng ta có thể thấy các sợi collagen này như bị xé ra. Điều này xảy ra làm cho phần nhân nhầy bên trong di chuyển ra ngoài tạo thành một khối dịch keo chèn ép lên rễ thần kinh và tràn vào ống sống. Từ đó, hình thành nên các cơn đau nhức gây hạn chế khả năng vận động của người bệnh.

Quá trình rách bao xơ đĩa đệm gồm 4 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Bao xơ mất tính đàn hồi, biến dạng khiến đĩa đệm bị thoái hóa. Ở giai đoạn này, các triệu chứng thường không rõ ràng hoặc chỉ xuất hiện các cơn đau nhẹ, âm ỉ. Điều này có thể khiến người bệnh nhầm lẫn với các tình trạng đau thông thường. 

• Giai đoạn 2: Bao xơ bắt đầu biến dạng, một vài sợi collagen bị rách. Nhân nhầy không còn ở vị trí trung tâm mà bắt đầu xô nhẹ về phía bị rách. Đĩa đệm lệch ra ngoài dồn về 1 phía, tạo thành những vị trí lồi (phình) trên bề mặt.

• Giai đoạn 3: Các lớp sợi collagen bị rách hoàn toàn, nhân nhầy từ đó rò rỉ ra ngoài đè ép lên dây thần kinh. Đây cũng là giai đoạn người bệnh bắt đầu đối mặt với các triệu chứng như đau lưng, cổ vai gáy nghiêm trọng hơn. Kèm theo đó là biểu hiện tê bì tay chân, rối loạn cảm giác, cơn đau lan rộng sang các chi, rối loạn chức năng vận động,...

• Giai đoạn 4: Vết rách mở rộng, phần nhân bên trong tràn ra ngoài hoàn toàn, tạo thành các khối dịch keo lớn, chèn ép nghiêm trọng lên các rễ thần kinh. Đây là giai đoạn nguy hiểm và có thể xuất hiện nhiều rủi ro, biến chứng như: Mất cảm giác, bại liệt, không thể vận động,...

Rách bao xơ đĩa đệm là nguyên nhân hàng đầu gây đau lưng, cổ vai gáy hiện nay

Triệu chứng rách bao xơ đĩa đệm

Rách bao xơ đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ khu vực nào trên cột sống, trong đó phổ biến nhất là khu vực vùng lưng và cổ. Tùy thuộc vào từng vị trí đĩa đệm bị tổn thương, người bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau.

Rách đĩa đệm ở vùng lưng dưới

• Cơn đau lan rộng từ thắt lưng xuống vùng mông, đùi hoặc bàn chân.

• Cảm giác đau nhói tại vị trí bao xơ bị rách.

• Rối loạn hoạt động bàng quang và trực tràng gây mất tự chủ tiểu tiện, đại tiện.

• Di chuyển khó khăn.

• Không thể cử động khi thay đổi tư thế đột ngột.

• Cơ bắp bị đau hoặc có dấu hiệu bị co thắt, chuột rút. 

Rách đĩa đệm ở vùng cổ

• Cơn đau lan rộng từ vị trí tổn thương ở cổ xuống vai, cánh tay và bàn tay.

• Thường xuyên đau đầu, chóng mặt và hoa mắt do các mạch máu bị chèn ép dẫn đến tình trạng thiếu máu não.

• Xuất hiện cảm giác tê ngứa bàn tay và cánh tay, thường gặp khi đang ngủ hoặc sau khi thức dậy vào buổi sáng.

• Khó cầm nắm đồ vật, di chuyển.

• Cơ bắp tê yếu hoặc co thắt. 

Rách bao xơ đĩa đệm có nguy hiểm không?

Có thể nói, rách bao xơ đĩa đệm là tình trạng khá nguy hiểm, cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Nếu phát hiện trễ, căn bệnh sẽ trở nên tồi tệ và có thể xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến một số cơ quan khác, chẳng hạn như: 

• Mất khả năng vận động và kiểm soát cơ quan: Dây thần kinh bị chèn ép lâu ngày khiến người bệnh mất khả năng vận động và khả năng kiểm soát các cơ quan chức năng trong cơ thể.

• Đau dây thần kinh tọa: Tạo cảm giác châm chích, gây yếu cơ và tê bì chân tay.

• Xuất hiện hội chứng chùm đuôi ngựa: Do rễ thần kinh bị chèn ép, làm gián đoạn khả năng vận động. Nếu để lâu sẽ khiến các dây thần kinh bị tổn thương nặng dẫn đến tê liệt vĩnh viễn.

• Teo chân tay: Điều này xảy ra do dây thần kinh bị chèn ép, mạch máu lâu ngày, người bệnh sợ đau đớn nên ít vận động dẫn đến tứ chi bị teo nhỏ.

• Bại liệt: Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể sẽ chỉ gặp phải tình trạng hạn chế khả năng vận động trong một thời gian ngắn và có thể phục hồi. Nhưng nếu không được điều trị sớm và đúng cách thì nguy cơ bại liệt hoàn toàn là rất lớn.

• Một số biến chứng khác như: Rối loạn cảm giác, viêm thần kinh tọa,...

Rách vòng xơ đĩa đệm l5s1 có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị sớm

Rách bao xơ đĩa đệm có chữa lành được không?

Rách bao xơ đĩa đệm có lành được không? Rách bao xơ đĩa đệm không có khả năng tự lành nên chúng ta cần có biện pháp can thiệp càng sớm càng tốt để ngăn chặn vết rách mở rộng hơn, hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm. Đồng thời, quá trình điều trị rách bao xơ đĩa đệm cũng trở nên đơn giản và mang đến hiệu quả cao hơn.

Phát hiện tình trạng rách bao xơ trễ có thể gây khó khăn cho quá trình điều trị do nhân nhầy thoát ra bên ngoài hoàn toàn đè ép lên rễ thần kinh gây tổn thương nghiêm trọng. Lúc này, đĩa đệm cũng đã mất hoàn toàn khả năng đàn hồi, xẹp lún, người bệnh sẽ không thể điều trị bằng các biện pháp thông thường mà có thể sẽ phải thực hiện phẫu thuật thay thế đĩa đệm nhân tạo.

Hướng dẫn cách điều trị thoát vị đĩa đệm rách bao xơ hiệu quả

Các cơn đau có thể cải thiện, người bệnh sẽ được chỉ định các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm rách bao xơ phù hợp. Tuy nhiên, với trường hợp nhẹ, người bệnh có giảm đau bằng cách áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà: 

Chườm lạnh hoặc chườm nóng

Phương pháp này giúp ngăn chặn tình trạng sưng viêm, tăng cường lưu thông máu và giảm đau hiệu quả. Người bệnh nên chườm lạnh khoảng 3 lần/ngày trong 3 - 5 ngày đầu tiên và chườm nóng cho những ngày tiếp theo. Mỗi lần chườm chỉ nên thực hiện trong vòng 15 phút trên vùng lưng đau. 

Dùng thuốc tây

Với những cơn đau nghiêm trọng, người bệnh có thể sử dụng thuốc giảm đau tây y để kiểm soát cơn đau. Một số loại thuốc thường được chỉ định trong điều trị rách bao xơ đĩa đệm có thể kể đến như:

• Thuốc giảm đau không kê đơn: Chỉ được sử dụng đối với cơn đau nhẹ hoặc trung bình. Các loại thuốc thường được chỉ định là paracetamol hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như diclofenac, ibuprofen,...

• Các loại thuốc thuộc nhóm Opioid: Có tác dụng giảm đau nhanh nhưng gây nghiện nên chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn. 

• Thuốc giãn cơ: Giúp thư giãn và giảm đau, được áp dụng khi xuất hiện cơn đau co thắt. Nhưng chỉ được dùng điều trị trong thời gian ngắn do có nhiều tác dụng phụ.

• Tiêm Corticoid: Chỉ được thực hiện khi người bệnh không thể kiểm soát cơn đau bằng thuốc uống. Tuy nhiên, cách này chỉ mang đến hiệu quả trong thời gian ngắn và có thể tái phát lại sau vài tháng điều trị.

Ngoài ra, để an toàn và hiệu quả, người bệnh vẫn nên thăm khám và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Bên cạnh đó, tuyệt đối không được tự ý tăng liều lượng thuốc bởi sẽ gây ra nhiều tác dụng không mong muốn cho người bệnh.

Thuốc tây chỉ giúp giảm đau trong thời gian ngắn và không nên dùng lâu dài do có nhiều tác dụng phụ

Điều trị bằng các phương pháp thay thế khác

Massage hoặc châm cứu là biện pháp điều trị bảo tồn giúp giảm cơn đau hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh nên khai báo rõ ràng về tình trạng cơn đau để được tư vấn và đưa liệu trình điều trị phù hợp. 

Xây dựng chế độ dinh dưỡng, lối sống khoa học

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và khoa học sẽ giúp khắc phục triệu chứng đau lưng hiệu quả. Tuy nhiên, tránh bổ sung quá nhiều chất bổ dưỡng, gây thừa cân, béo phì cũng làm tăng áp lực lên cột sống, khiến đĩa đệm dễ bị tổn thương.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên rèn luyện và xây dựng một lối sống lành mạnh như: Ngủ sớm, không sử dụng các chất kích thích (cà phê, rượu, bia,...), nghỉ ngơi hợp lý, không làm quá sức, tập thể dục nhẹ nhàng,... Tuy nhiên, các bài tập thể dục nên được hướng dẫn từ các bác sĩ chuyên môn và không nên vận động quá sức bởi có thể làm cơn đau thêm trầm trọng.

Dùng dầu vẹm xanh 

Để ngăn chặn tình trạng rách bao xơ hiệu quả, hiện nay nhiều người lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên chứa dầu vẹm xanh. Không chỉ giúp cải thiện triệu chứng đau, kháng viêm hiệu quả lâu dài, an toàn mà dầu vẹm xanh còn tác động vào căn nguyên khiến đĩa đệm suy yếu, dễ nứt rách. Đó chính là sự thiếu hụt chất dinh dưỡng. Bị mất nước và không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng khiến đĩa đệm bị khô, xơ cứng và dễ nứt, rách.

Dầu vẹm xanh giúp cải thiện cơn đau do rách bao xơ đĩa đệm hiệu quả

Nhờ chứa hàm lượng lớn dưỡng chất cần thiết cho cột sống, nên dầu vẹm xanh đã được ứng dụng rộng rãi trong ngành dược phẩm để hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm do rách bao xơ nhiều năm gần đây. Các thành phần dinh dưỡng trong dầu vẹm xanh có thể kể đến như: Omega 3, omega 6, glucosamine, chondroitin,... có tác dụng hỗ trợ giảm đau, tăng độ đàn hồi cho đĩa đệm và tái tạo sụn khớp,... 

Dầu vẹm xanh - Có nguồn gốc từ thiên nhiên mang đến hiệu quả tối ưu chỉ sau 8 tuần sử dụng. Điều này cũng đã được chứng minh bởi nhóm nghiên cứu khoa học tại New Zealand, đăng tải trên tạp chí quốc tế. Có thể nói, sản phẩm này chính là sự lựa chọn hoàn hảo và tốt nhất hỗ trợ điều trị rác bao xơ đĩa đệm lâu dài, không tác dụng phụ, hiệu quả cao và phù hợp với mọi lứa tuổi. 

Các biện pháp phòng ngừa rách bao xơ đĩa đệm bạn nên biết

Mặc dù không thể giúp phòng ngừa hoàn toàn nhưng thực hiện một số biện pháp bên dưới có thể sẽ giúp bạn giảm nguy cơ rách bao xơ đĩa đệm:

• Hạn chế khiêng hoặc mang vác vật nặng. Trường hợp bắt buộc thì người bệnh nên ngồi xuống và nâng từ từ vật bằng hai tay để giữ cho cột sống luôn thẳng.

• Luôn giữ tư thế đúng trong sinh hoạt. Khi đi ngủ, nên nằm ngửa hoặc nằm nghiêng, kết hợp đặt gối giữa hai đầu gối để cột sống lưng và cổ luôn được giữ thẳng.

• Không đột ngột thay đổi tư thế, tránh các động tác như cúi, xoay, gập người hoặc uốn cong thân người sang một bên,...

• Thăm khám và điều trị sớm nếu phát hiện cơn đau bất thường ở vùng lưng hoặc cổ.

• Tăng cường bổ sung các thực phẩm chứa nhiều vitamin, canxi, protein và những khoáng chất cần thiết với xương khớp để nâng cao sức khỏe hệ xương, ngăn chặn tình trạng thoái hóa và tăng độ dẻo dai, linh hoạt cho đĩa đệm.

• Thường xuyên tập thể dục 30 - 60 phút mỗi ngày với những bài tập có tác dụng căng cơ, kéo giãn xương khớp hoặc các bộ môn nhẹ nhàng như: Đi bộ, bơi lội, yoga,...

• Không duy trì lâu một tư thế, nếu do tính chất công việc thì nên thường xuyên thư giãn các cơ bằng cách vươn vai, đi lại hoặc thực hiện một số động tác kéo cơ trong vòng 10 - 15 phút. 

Tình trạng rách bao xơ đĩa đệm xảy ra không chỉ gây đau nhức mà còn dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, phương pháp cũng như hiệu quả điều trị rách bao xơ đĩa đệm còn phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như: Thời gian, vết rách to hay nhỏ, nhân nhầy đã tràn hết ra hay chưa,... Tuy nhiên, người bệnh vẫn nên đến gặp bác sĩ sớm nhất nếu phát hiện cơn đau kéo dài trên nhiều ngày để được thăm khám và điều trị kịp thời.

>> Xem thêm : Các bài viết tại Cốt Thoái Vương để biết thêm thông tin!

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới để được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ và tư vấn thêm.

Nguồn tham khảo:

https://theadvancedspinecenter.com/conditions/annular-tear/

https://www.csiortho.com/spine-conditions/annular-tear/

https://integrityspineortho.com/what-is-an-annular-tear/