Thoái Hoá Đốt Sống Lưng L5 S1 Là Gì? Cách Điều Trị Hiệu Quả Nhất

Thoái hoá đốt sống lưng L5 S1 là bệnh lý thường gặp ở độ tuổi 30-50, nếu không được phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời thì bệnh sẽ có nguy cơ tiến triển nặng hơn và xuất hiện nhiều biến chứng nguy hiểm. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về các triệu chứng của bệnh và một số phương pháp điều trị hiệu quả nhé!

Thoái hoá đốt sống lưng L5 S1 là gì? Vị trí thoái hóa đốt sống L5 S1 ở đâu?

Cột sống có hình dạng gần giống chữ S, gồm 32-34 đốt sống, được ngăn cách bởi các đĩa đệm. Cột sống giúp kết nối các bộ phận của hệ thống cơ xương khớp. Dựa theo cấu tạo cột sống được chia thành 5 đoạn:

• 7 đốt sống cổ ở trên cùng, thân đốt sống nhỏ, được kí hiệu C1-C7.

• 12 đốt sống ngực, có các mỏm gai dài hơi uốn cong ra ngoài, được kí hiệu T1 - T12.

• 5 đốt sống thắt lưng (L1-L5) được kết nối với khung xương chậu, chịu phần lớn trọng lượng của cơ thể.

• 5 đốt sống cùng (S1-S5) được nối với xương hông, đây cũng là nơi tiếp giáp với xương chậu.

• 3-5 đốt sống cụt, hợp nhất với nhau tạo thành xương cụt có hình tam giác.

Cột sống bao gồm 32-34 đốt sống

Thoái hoá đốt sống lưng L5 S1 là hiện tượng rách bao xơ của đĩa đệm nằm giữa đốt sống L5 và S1 làm cho nhân nhầy thoát ra ngoài, tràn vào ống sống, chèn ép lên rễ thần kinh và màng tủy gây ra tình trạng đau nhức, nghiêm trọng hơn là gây tê liệt nửa người.

Thoái hoá đốt sống lưng L5 S1 có thật sự nguy hiểm?

Bệnh thoái hoá đốt sống L5 S1 có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời như rối loạn chức năng bài tiết, đi lại khó khăn,... ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và năng suất lao động.

• Mất cảm giác nóng lạnh: Thoái hoá đốt sống L5 S1 gây tổn thương chùm rễ thần kinh đuôi ngựa, có thể gây ảnh hưởng đến dây thần kinh cảm giác và gây đau nhức và tê bì ở một bên chân hoặc cũng có thể xảy ra ở cả hai bên.

• Gây rối loạn chức năng bài tiết và tiết niệu: Các dây thần kinh của hệ thống bài tiết và tiết niệu là một phần của bó dây thần kinh đuôi ngựa. Khi bị thoái hóa đốt sống L5 S1 làm xuất hiện các gai xương đĩa đệm bị rách, chèn ép lên các dây thần kinh này sẽ gây ra hiện tượng mất kiểm soát bàng quang, đi tiểu không tự chủ. 

• Đau dây thần kinh tọa: Rễ thần kinh đi ra từ đốt sống L5 S1 là một nhánh của dây thần kinh tọa. Khi rễ thần kinh này bị chèn ép sẽ gây đau nhức và tê bì ở một bên chân hoặc cả hai chân. 

• Teo cơ hoặc tê liệt vĩnh viễn: Khi rễ thần kinh bị chèn ép nghiêm trọng sẽ gây đau đớn kéo dài, hạn chế vận động. Lâu ngày dẫn đến teo cơ, liệt chi dưới. 

Thoái hoá đốt sống L5 S1 có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chữa trị kịp thời

Nguyên nhân gây ra thoái hoá đốt sống lưng L5 S1

Từ độ tuổi 30, cấu trúc sụn khớp bắt đầu có dấu hiệu lão hoá, đĩa đệm bị mất nước, làm khô nhân nhầy, rách vỡ bao xơ bên ngoài dẫn đến thoái hóa đốt sống lưng L5 S1.

Bên cạnh đó, khi thường xuyên thực hiện các động tác nghiêng, ưỡn hay cúi người, nâng kéo vật nặng, ngồi nhiều, sai tư thế hoặc tập luyện thể thao quá sức… sẽ vô tình tạo áp lực lên đoạn cột sống này, thúc đẩy thoái hóa đốt sống lưng L5 S1 tiến triển nhanh hơn. 

Ngoài ra, thoái hóa đốt sống lưng L5 S1 còn có thể xuất phát từ một số nguyên nhân khác như:

• Chấn thương do tai nạn giao thông, lao động, va đập mạnh hoặc bị té ngã từ trên cao.

• Người mắc các bệnh lý cột sống bẩm sinh như gù vẹo, gai đôi cột sống, viêm xương khớp ở vùng thắt lưng…

• Béo phì, cân nặng quá tải sẽ tạo áp lực lên đĩa đệm và sụn khớp, làm giảm tính linh hoạt và mất độ đàn hồi tự nhiên của đĩa đệm, dễ dẫn đến tình trạng thoát vị.

Triệu chứng nhận biết thoái hoá đốt sống lưng L5 S1

Dấu hiệu nhận biết thoái hóa đốt sống lưng L5 S1 là các cơn đau âm ỉ vùng lưng dưới. Ban đầu chỉ xuất hiện giữa cột sống, sau đó sẽ lan sang hai bên, đau mỏi vùng mông, hông. 

Sau đó, khi bệnh đã phát triển thành thoát vị hoặc có các gai xương nguy cơ chèn ép dây thần kinh tọa cao, người bệnh có thể bị đau thần kinh tọa. Triệu chứng thường gặp là đau lưng dữ dội, cơn đau lan khắp vùng hông xuống mông, đùi và chân, biểu hiện cụ thể qua các triệu chứng sau:

• Chân bị tê bì, yếu cơ hoặc mất cảm giác.

• Cơn đau tăng mỗi khi hắt hơi hoặc ho.

• Bị mất cảm giác ở một bên chân hoặc cả hai bên.

• Gặp khó khăn trong vận động, di chuyển.

• Có thể bị rối loạn chức năng bàng quang và ruột.

Khi thoái hoá đốt sống L5 S1 phát triển thành thoát vị có thể gây đau thần kinh tọa

Chẩn đoán thoái hóa đốt sống lưng L5 S1

Để chẩn đoán người bệnh bị thoái hóa đốt sống lưng L5-S1, các bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp như sau:

Chẩn đoán lâm sàng

Để kiểm tra người bệnh có bị thoái hóa đốt sống lưng hay không, các bác sĩ có thể kiểm tra các triệu chứng lâm sàng như:

• Kiểm tra vị trí thắt lưng: Thoái hóa đốt sống L5 S1 gây đau nhức vùng thắt lưng âm ỉ hoặc dữ dội, khi sờ tay vào vùng thắt lưng hoặc vặn mình người bệnh thường cảm thấy đau nhức và nóng ở khu vực này.

• Khả năng vận động: Thông qua các bài tập, động tác nâng chân, mức độ đau khi co duỗi chân sẽ giúp bác sĩ đánh giá và nhìn nhận được mức độ tổn thương và sự ảnh hưởng đến cột sống của người bệnh.

• Kiểm tra phản xạ thần kinh: Bác sĩ sẽ đưa ra một số động tác nhỏ để kiểm tra phản xạ của bàn chân, khả năng giữ thăng bằng của cơ thể khi người bệnh di chuyển bằng mũi chân. Từ đó, đánh giá mức độ linh hoạt của các dây thần kinh và sự chèn ép của cột sống lên dây thần kinh

Chẩn đoán cận lâm sàng

Để xác định chính xác thoái hóa cột sống, người bệnh có thể được chỉ định các xét nghiệm sau:

• Chụp X-Quang: Phương pháp phổ biến nhất để xác định vị trí thoái hóa.

• Chụp CT: Cho kết quả chính xác hơn chụp X-Quang. Sử dụng khi phương pháp chụp X-Quang chưa thể xác định chính xác vị trí bị tổn thương.

• Chụp MRI (cộng hưởng từ): Giúp xác định chính xác các tổn thương ở cột sống. Ngoài ra, phương pháp này cũng phát hiện được vị trí bị chèn ép thần kinh, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác nhất. 

Từ các hình ảnh chụp trên, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán bệnh chính xác và mức độ nghiêm trọng của bệnh tình.

Chụp MRI giúp chẩn đoán thoái hóa đốt sống lưng L5 S1

Phương pháp điều trị thoái hoá đốt sống L5 S1

Thoái hoá đốt sống L5 S1 thuộc nhóm bệnh có tính quy luật, nên không có khả năng điều trị dứt điểm. Các phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu là dùng thuốc tây y, vật lý trị liệu và phẫu thuật khi thật sự cần thiết. Việc phát hiện và chữa trị kịp thời sẽ giúp người bệnh kiểm soát được tình trạng thoái hoá, khôi phục khả năng vận động nhanh chóng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Điều trị bằng Tây y

Người bệnh bị thoái hoá đốt sống L5 S1 thường được bác sĩ chỉ định sử dụng một số loại thuốc tây sau:

• Thuốc chống viêm, giảm đau: Piroxicam, Diclofenac, Paracetamol, Meloxicam,…

• Thuốc Corticoid dạng uống hoặc tiêm, nhưng chỉ được kê khi gặp triệu chứng đau nghiêm trọng.

• Thuốc giãn cơ như Decontractyl, Eperisone, Tolperisone…

• Các loại thuốc hỗ trợ làm chậm quá trình thoái hoá: Omega 3, Vitamin B1, B6, B12, Glucosamine, Chondroitin, Diacerein…

Các loại thuốc tây thường được lựa chọn trong các trường hợp đau cấp tính, giúp giảm cảm giác đau nhanh chóng. Tuy nhiên, điều trị bằng thuốc tây chỉ mang tính chất tạm thời, không giải quyết được căn nguyên gây bệnh và có nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến chức năng gan, thận.

Khi điều trị thoái hoá đốt sống lưng L5 S1 bằng thuốc tây, người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tránh lạm dụng hoặc tự ý sử dụng thuốc không đúng liều lượng.

Điều trị thoái hoá đốt sống L5 S1 bằng thuốc tây giúp giảm cảm giác đau nhanh chóng

Điều trị bằng Đông y

Phương pháp điều trị thoái hoá đốt sống L5 S1 bằng thuốc Đông y có tác dụng bồi bổ khí huyết, tăng cường lưu thông máu giúp làm giảm các triệu chứng đau nhức. Đồng thời ngăn ngừa biến chứng và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, ít gây tác dụng phụ nhờ những vị thuốc có nguồn gốc từ thiên nhiên an toàn, lành tính.

Tuy nhiên, điều trị bằng thuốc Đông y mang lại hiệu quả chậm, cần phải kiên trì trong thời gian dài mới có thể kiểm soát tốt tình trạng bệnh. Vì vậy, phương pháp này chỉ phù hợp với các trường hợp bệnh nhẹ đến trung bình, chưa xuất hiện biến chứng. Còn đối với trường hợp nghiêm trọng, người bệnh nên gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp điều trị khác phù hợp hơn.

Điều trị bằng vật lý trị liệu

Điều trị thoái hoá đốt sống L5 S1 bằng phương pháp vật lý trị liệu giúp giải phóng áp lực chèn ép lên dây thần kinh. Đồng thời hỗ trợ máu lưu thông hiệu quả bằng cách kéo giãn cột sống hoặc sử dụng các tác động vật lý như điện, sóng siêu âm, nhiệt…

Kéo giãn cột sống

Phương pháp kéo giãn cột sống là dùng lực kéo cơ học để nới rộng các khe hở giữa các đốt sống giúp máu và chất dinh dưỡng dễ dàng đi vào để bổ sung dưỡng chất cho đĩa đệm, sụn khớp. Từ đó làm chậm quá trình thoái hóa đốt sống L5 S1.

Các thiết bị thường được sử dụng là máy và đai kéo giãn cột sống. Một số thiết bị hiện đại có chức năng nắn chỉnh giúp các đĩa đệm bị lệch ra ngoài trở về vị trí ban đầu.

Kéo giãn cột sống giúp máu và chất dinh dưỡng dễ dàng đi vào đĩa đệm, sụn khớp làm chậm quá trình thoái hóa L5 S1

Điện trị liệu

Phương pháp điện trị liệu là dùng dòng điện thích hợp để ức chế sự dẫn truyền thần kinh lên não, giảm cảm giác đau hiệu quả trong tức thì. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ được áp dụng trong trường hợp đau cấp tính có kèm theo chứng co thắt.

Nhiệt trị liệu

Nhiệt trị liệu là phương pháp sử dụng nhiệt để tác động lên vùng đốt sống bị thoái hoá. Công cụ được sử dụng phổ biến để tạo nhiệt trị liệu là túi chườm nóng, chiếu đèn hồng ngoại, sóng ngắn hoặc đắp sáp paraffin 45 độ. Trong đó, phương pháp chiếu đèn hồng ngoại và sóng ngắn được các chuyên gia đánh giá là có hiệu quả cao trong điều trị thoái hoá đốt sống L5 S1 đi kèm với triệu chứng đau thần kinh tọa.

Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật được chỉ định thực hiện sau 5-8 tuần điều trị nội khoa kết hợp với phương pháp vật lý trị liệu và phục hồi chức năng mà bệnh vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm.

Các phương pháp phẫu thuật thoát vị đĩa đệm L5 S1 thường được áp dụng như mổ nội soi, mổ hở, mổ bằng robot, giúp loại bỏ phần nhân thoát vị, giải phóng áp lực chèn ép lên dây thần kinh hoặc thay thế đĩa đệm nhân tạo.

Tuy nhiên, quá trình hồi phục ở mỗi người cũng khác nhau. Nếu sau phẫu thuật, người bệnh có đáp ứng tốt thì sẽ nhanh hồi phục và vận động tốt. Ngược lại, nếu trường hợp bệnh nặng hoặc có biến chứng thì quá trình hồi phục sẽ lâu hơn.

Phương pháp phẫu thuật thoái hóa đốt sống L5 S1 được thực hiện khi có nguy cơ teo cơ, liệt

Sóng siêu âm

Chữa thoái hoá đốt sống L5 S1 bằng sóng siêu âm là phương pháp sử dụng dòng điện xoay chiều cao tần được gắn trong đầu phát của máy siêu âm để tạo ra nhiệt lượng giúp làm giảm đau, giãn cơ, tăng cường lưu thông máu đến vị trí bị thoái hoá và giúp rút ngắn quá trình điều trị bệnh.

Siêu âm là phương pháp ít có khả năng gây tác dụng phụ nhưng nếu không dùng đúng cách có thể gây bỏng cho người sử dụng.

Dùng dầu vẹm xanh

Dầu vẹm xanh được chiết xuất từ một loài vẹm màu xanh sống ở biển. Đây là một dược liệu quý được dùng làm thành phần chính trong nhiều sản phẩm hỗ trợ điều trị các bệnh lý về thoái hóa cột sống, xương khớp. Nhờ có chứa một số dưỡng chất tốt như: Omega 3, omega 6, canxi, các vitamin, glucosamine, protein… giúp bổ sung chất dinh dưỡng cho cột sống đang bị thoái hoá, kích thích sản sinh nhân nhầy trong đĩa đệm, đẩy nhanh quá trình phục hồi và ngăn ngừa các biến chứng hiệu quả.

Ngoài ra, dầu vẹm xanh còn có chứa hoạt chất chống viêm tự nhiên giúp và giảm các triệu chứng đau nhức do thoái hoá đốt sống. Dầu vẹm xanh kết hợp với các thảo dược như thiên niên kiện, nhũ hương… giúp ngăn chặn tiến trình thoái hoá và khôi phục khả năng vận động tốt mà không gây tác dụng phụ, đã được nghiên cứu và kiểm chứng bởi Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2007.

Dầu vẹm xanh giúp bổ sung chất dinh dưỡng, làm chậm quá trình thoái hóa đốt sống L5 S1 hiệu quả

Xoa bóp, massage điều trị

Dùng các kỹ thuật massage và xoa bóp để tác động vào hệ thần kinh, mạch máu và cơ quan cảm thụ giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm phù nề và cảm giác đau đớn, cải thiện khả năng vận động.

Châm cứu

Thủ thuật châm cứu là hình thức chữa bệnh thường gặp trong Y học cổ truyền, có tác dụng giảm đau nhức nhanh chóng, giải tỏa căng thẳng thần kinh, kích thích lưu thông máu và giúp tăng cường khả năng phục hồi tổn thương do thoái hoá đốt sống L5 S1 gây ra.

Tập yoga

Các bài tập yoga giúp máu lưu thông tốt, hỗ trợ giảm đau và tăng tính dẻo dai, linh hoạt của cột sống. Đồng thời, yoga còn giúp người bệnh thư giãn về cả thể chất, tinh thần, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về xương khớp rất hiệu quả.

Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia hoặc bác sĩ điều trị để xây dựng các bài tập phù hợp với tình trạng bệnh của mình.

Các bài tập yoga giúp máu lưu thông tốt, hỗ trợ giảm đau và tăng tính linh hoạt của cột sống

Cách phòng tránh bệnh thoái hoá đốt sống L5 S1

Người bệnh nên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phòng ngừa và phát hiện sớm các triệu chứng bệnh thoái hoá đốt sống L5 S1. Từ đó có phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp mà không cần phải phẫu thuật. Bên cạnh đó, cần phải thiết lập các thói quen và lối sống lành mạnh để phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ tái phát bệnh:

• Vận động thường xuyên và giữ tư thế đúng: Không nên ngồi tại chỗ quá lâu, đối với nhân viên làm việc văn phòng cần có một số bài tập thư giãn cho lưng ngay tại ghế ngồi và cứ sau 60 phút hãy đứng lên đi lại, vận động nhẹ nhàng. Bên cạnh đó, cần tránh các hoạt động mạnh có thể gây đau lưng như nâng vác vật nặng, cúi hoặc uốn cong người, nên duy trì tư thế đúng để hạn chế tạo áp lực lên đĩa đệm và cột sống.

• Thường xuyên tập thể dục: Tạo thói quen tập các bài thể dục nhẹ nhàng hàng ngày và chơi các bộ môn thể thao tốt cho xương khớp để giúp làm chậm quá trình thoái hóa, tăng cường cơ bắp và giúp xương khớp chắc khỏe hơn.

• Kiểm soát cân nặng: Cần xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm xấu và chất kích thích để duy trì trọng lượng cơ thể ở mức phù hợp, tránh tình trạng béo phì, thừa cân.

• Từ bỏ các thói quen không tốt: Nên từ bỏ các thói quen không tốt như đứng và ngồi gù lưng, thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá, hạn chế làm việc quá sức và làm các công việc nặng nhọc, cần có thời gian nghỉ ngơi để cột sống được thư giãn. Đồng thời, nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày những thực phẩm chứa nhiều vitamin D, vitamin B như B1, B6, B12 và canxi để cải thiện và phòng ngừa các triệu chứng tê bì chân tay và giúp máu lưu thông tốt hơn.

Cần ngồi đúng tư thế để bảo vệ cột sống khỏe mạnh

Bài viết trên đã cung cấp một số thông tin hữu ích về bệnh thoái hoá đốt sống L5 S1 cùng với các phương pháp điều trị hiệu quả. Người bệnh nên tham khảo phương pháp điều trị ít tác dụng phụ mà vẫn mang lại hiệu quả cao, kết hợp với dùng sản phẩm hỗ trợ điều trị có chiết xuất từ dầu vẹm xanh lành tính, không gây tác dụng và giúp ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.

>> Xem thêm : Các bài viết tại Cốt Thoái Vương để biết thêm thông tin!

Nếu bạn có thắc mắc về cách điều trị, phòng ngừa thoái hóa đốt sống đã được đề cập ở trên hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp trong thời gian sớm nhất!

Nguồn tham khảo:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3864463/ 

• https://newyorkcityspine.com/blog/case-study-l5-s1-lumbar-spondylolisthesis/