DS Thu Hương
Thoái hóa cột sống là nguyên nhân cơ bản gây bệnh đau lưng ở người cao tuổi, bao gồm hai trường hợp chính:
Đau lưng do tác động cơ học: loại đau lưng hay gặp ở lứa tuổi đã trưởng thành và đặc biệt là người cao tuổi như: thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, gai đôi cột sống… Thoái hóa cột sống thường hay xảy ra ở vị trí sụn khớp và đĩa đệm do hiện tượng trọng lực của cơ thể quá nặng tác động hàng ngày lên cột sống trong thời gian dài. Khi cột sống bị thoái hóa thì triệu chứng đau lưng được thể hiện khá sớm. Ngoài các nguyên nhân do thoái hóa cột sống thì có những nguyên nhân thuộc về cơ học như: mang vác nặng, thay đổi tư thế đột ngột hoặc bưng, bê vác không cân xứng.
Đau lưng do hiện tượng viêm: nguyên nhân gây viêm có thể xảy ra ngay tại cột sống như: viêm đĩa đệm, lao cột sống, ung thư cột sống, viêm khớp cùng chậu… Cũng có nhiều trường hợp đau lưng nhưng lại do viêm nhiễm ở một cơ quan khác trong cơ thể như: viêm phần phụ ở nữ giới, viêm dạ dày – tá tràng, viêm tiết niệu … Các loại bệnh trên thường gây đau lưng một cách âm ỉ, đặc biệt hay xảy ra vào ban đêm và cùng một lúc với các triệu chứng chính của bệnh (ví dụ như người bị đau dạ dày, sỏi tiết niệu). Những nguyên nhân này cũng thường gặp ở người cao tuổi nhiều hơn người trẻ tuổi.
Người cao tuổi dễ mắc đau lưng (ảnh minh họa)
Ta biết, người có tư thế đứng thẳng: cột sống là cái trụ chính cùng với các khối cơ ở lưng giữ vững sự thẳng đứng và mọi hoạt động của thân thể. Cột sống dài chừng 50 cm có 32 đốt (7 đốt cổ, 12 đốt lưng, 5 đốt thắt lưng, 5 đốt cùng và 3 đến 4 đốt cụt). Giữa các đốt có những dây chằng và các khối cơ bám vào.
Ở người cao tuổi, cơ thể suy yếu, các đốt thường bị mất nhiều chất vôi, các dây chằng ít nhiều bị xơ, các cơ cũng mất tính cường kiện. Cột sống và các khối cơ không đủ sức giữ vững sự thẳng đứng và đáp ứng nhu cầu hoạt động mạnh mẽ của cơ thể. Do đó, phần lớn người cao tuổi thường bị chứng đau lưng.
Ở người trẻ, đau lưng có thể do chấn thương cột sống hay do bệnh ở gần cột sống gây nên nhất là ở thận (lao thận, viêm thận...)
Còn đối với người bình thường đau lưng thường là do sinh hoạt không hợp lí gây nên, thí dụ: Làm công việc và lao động nặng quá sức như gánh vác, xúc đất, bổ củi, bê nâng vật nặng... dễ gây nên những chấn thương ở cột sống hay dây chằng hoặc bị bong gân kể cả bị ngã.
Những người làm công tác văn phòng chỉ ngồi một chỗ cũng dễ đau lưng vì các khối cơ lưng phải giữ lâu một tư thế, ít vận động nên bị mỏi. Người lao động nghề may, thợ mộc, thợ nề cũng dễ bị đau lưng do phải cúi nhiều. Những người hay ngồi xổm cũng dễ bị đau lưng và đau gối khi đứng lên ngồi xuống. Vì thế, muốn tránh bệnh đau lưng ta không nên mang vác nặng quá sức, cần tập thể dục đều đặn, có chế độ ăn uống phù hợp, bổ sung can-xi cho các lứa tuổi nhất là người cao tuổi.
Khi bị đau lưng, cần điều trị bằng xoa bóp (mát-xa) sau mỗi buổi lao động. Nếu bị đau lưng kéo dài và do bệnh tật thì cần đi khám và chữa ngay
DS Hà Phương
