DS Thu Hương
Thiên niên kiện với ý nghĩa “nghìn năm tráng kiện”, là một loại dược liệu quý được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc Đông y. Vậy thiên niên kiện có tác dụng gì mà được nhiều người tin tưởng đến vậy? Dùng chúng ra sao để đạt được hiệu quả tốt nhất? Tham khảo ngay bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm về loại dược liệu này.
Giới thiệu tổng quan về cây thiên niên kiện
Thiên niên kiện, hay còn gọi là sơn thục, bao kim, ráy hương, là một loại dược liệu có vị đắng cay, mùi thơm, tính ấm, thuộc họ Ráy. Thiên niên kiện là loài thân cỏ, sống lâu năm, lá có hình tim, hoa mọc thành cụm màu xanh, quả dạng thuôn dài nhiều hạt.
Thiên niên kiện có vị đắng cay, mùi thơm, tính ấm, vào 2 kinh can thận. Nghiên cứu về thành phần của thiên niên kiện chỉ ra, loại dược liệu này chứa lượng lớn tinh dầu. Trong thân rễ của cây chứa 1% tình dầu, có màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ, có nhiều tác dụng trong Đông y. Ngoài ra, loại dược liệu này chứa nhiều thành phần hóa học khác như: Terpineol, L-linalol, sabinen, limonen, acetaldehyde,...
Thiên niên kiện ưa khí hậu nóng ẩm, mọc hoang nhiều nơi ở nước ta
Thiên niên kiện có tác dụng gì?
Như đã nói ở trên, thiên niên kiện là một vị thuốc được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc Đông y chữa bệnh về xương khớp, cột sống. Một số tác dụng của thiên niên kiện có thể kể đến như:
- Trị phong thấp, đau mỏi vai gáy, mỏi cổ, nhức xương khớp.
- Giảm tê bì, co quắp chân tay ở người cao tuổi.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh lý cột sống như thoái hóa cột sống, thoái hóa xương khớp, gai đốt sống, thoát vị đĩa đệm,...
- Kích thích tiêu hóa, giảm đau bụng kinh, hỗ trợ điều trị bệnh lý dạ dày.
- Tinh dầu thiên niên kiện có mùi thơm nhẹ, có thể sử dụng làm nước hoa.
Cách dùng thiên niên kiện phù hợp
Bộ phận thường dùng của thiên niên kiện là thân rễ. Thân rễ của cây được cắt thành các đoạn từ 10-30cm rồi đem sấy khô ở nhiệt độ 50 độ C.
Thiên niên kiện có tác dụng có thể được dùng ở dạng ngâm rượu, thuốc sắc hoặc kết hợp với các vị thuốc khác, liều dùng vào khoảng 6-12g/ ngày.
Khi dùng thiên niên kiện uống cần lưu ý dùng quá liều có thể gây chóng mặt, ói mửa,… và người âm hư nội nhiệt kiêng dùng.
Tổng hợp các bài thuốc hay từ thiên niên kiện
Thiên niên kiện có tác dụng tốt với cơ thể nhiều như: giảm đau nhức xương khớp, phong thấp, giảm đau bụng kinh, chữa mẩn ngứa, rôm sảy. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y từ thiên niên kiện được nhiều người sử dụng:
Bài thuốc chữa phong thấp, đau nhức xương khớp từ cây thiên niên kiện
Bài thuốc 1
Nguyên liệu:
- 10g thiên niên kiện.
- 10g ngưu tất.
- 20g mộc qua.
- 20g hy thiêm thảo.
Tiến hành:
- Đem sắc tất cả các dược liệu trên với 1 lít nước, đun đến còn khoảng 400ml thì dừng, ngày dùng 2 lần.
Bài thuốc chữa phong thấp, đau xương khớp từ thiên niên kiện
Bài thuốc 2
Nguyên liệu:
- 10g thiên niên kiện.
- 10g ngải cứu.
- 10g thương nhĩ tử.
- 40g rễ cây cỏ xước.
- 20g hy thiêm.
- 20g thổ phục linh.
Tiến hành:
- Đem sắc tất cả dược liệu trên với 4 bát nước đầy.
- Cô cạn đến khi còn 2 bát, chia làm 2 lần uống trong ngày trước ăn.
Bài thuốc 3
Nguyên liệu:
- 10g thiên niên kiện.
- 10g cốt toái bổ.
- 8g bạch chỉ.
Tiến hành:
- Đem tất cả nguyên liệu sắc với nước, mỗi ngày uống 1 thang.
Nhìn chung, cả ba bài thuốc trên đều có tác dụng tốt trong việc cải thiện các triệu chứng đau nhức xương khớp, phong thấp, đau dây thần kinh tọa, thoái hóa cột sống,... Tuy nhiên, nhược điểm của các bài thuốc này là việc phải sắc thuốc hàng ngày, gây tốn nhiều công sức để sử dụng. Ngoài ra, việc tìm mua được nguyên liệu đảm bảo, chất lượng tốt cũng là một vấn đề khó khi thị trường hiện nay nhan nhản địa chỉ bán dược liệu kém chất lượng.
Vì vậy, hiện nay nhiều người có xu hướng tìm đến các sản phẩm chứa thiên niên kiện được bào chế với công nghệ hiện đại, đã được Bộ y tế cấp phép lưu hành. Sản phẩm được bào chế dạng viên uống nên dễ uống hơn, thuận tiện cho người sử dụng. Ngoài thiên niên kiện, trong thành phần của sản phẩm còn bổ sung thêm các loại dược liệu khác như dầu vẹm xanh, nhũ hương,... giúp cải thiện triệu chứng đau nhức xương khớp tốt hơn. Đó chính là thực phẩm bảo vệ sức khỏe Cốt Thoái Vương với công dụng:
- Bổ sung dưỡng chất cần thiết cho khớp, hỗ trợ làm giảm các triệu chứng do viêm, thoái hóa khớp, đau nhức khớp do khô khớp, tăng cường sự chắc khỏe của xương khớp.
- Dùng cho người bị thoái hóa đốt sống, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Cốt Thoái Vương - Hỗ trợ tăng cường sự chắc khỏe xương khớp
Chữa đau bụng kinh
Nguyên liệu:
- 10g thiên niên kiện.
- 10g rễ bưởi.
- 10g rễ cây bướm hạc.
- 10g rễ cây sim rừng.
Tiến hành:
- Đem các nguyên liệu trên sắc với nước. Uống thay nước trong những ngày hành kinh để giảm đau bụng kinh.
Chữa mẩn ngứa, rôm sảy
Nguyên liệu:
- Thiên niên kiện.
- Gừng tươi.
- Sả.
Tiến hành:
- Rửa sạch các nguyên liệu, đem giã nát.
- Bọc vào một mảnh vải mỏng đắp lên vùng da bị mẩn ngứa.
- Thực hiện đều đặn hàng ngày trong 2-3 ngày để giảm các triệu chứng dị ứng, mẩn ngứa.
Chữa mụn nhọt
Nguyên liệu:
- Lá cây thiên niên kiện.
Tiến hành:
- Đem rửa sạch, giã nát lá thiên niên kiện rồi đắp lên chỗ bị mụn. Đắp hàng ngày cho đến khi mụn lên hẳn.
Lá thiên niên kiện giã nát chữa mụn nhọt
Những lưu ý khi dùng thiên niên kiện để trị bệnh
Thiên niên kiện có tác dụng tốt như là một dược liệu trong việc điều trị xương khớp, phong thấp, đau bụng kinh, rôm sảy, mẩn ngứa,... Tuy nhiên không nên lạm dụng khi sử dụng. Dưới đây là một số lưu ý khi dùng thiên niên kiện để đạt được tác dụng tốt nhất mà người bệnh cần lưu ý:
- Không dùng cho người âm hư nội nhiệt, táo bón.
- Không nên dùng quá 2 chén/ngày để tránh ngộ độc, buồn nôn, nôn, nhức đầu, chóng mặt.
- Nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng thiên niên kiện.
- Nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường khi dùng thiên niên kiện, hãy tạm dừng việc dùng dược liệu này.
Trên đây là những thông tin cơ bản giúp trả lời câu hỏi thiên niên kiện có tác dụng gì. Người bệnh có thể tham khảo những bài thuốc hay các sản phẩm chiết xuất từ thiên niên kiện để quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn. Hãy liên hệ với chúng tôi nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tác dụng của loại dược liệu này.
